Thủ tục “hậu đăng ký doanh nghi??p” vẫn là một gánh nặng
Theo kết quả điều tra PCI 2018, m??c dù thủ tục đăng ký doanh nghi??p tại Việt Nam đã có nhiều cải cách khá ấn tượng, tuy nhiên, gánh nặng “hậu đăng ký doanh nghi??p” lại đang là một thách thức lớn với nhiều doanh nghi??p. Cụ thể, năm 2018 có 15,8% doanh nghi??p cho biết phải chờ hơn 1 tháng mới có đủ tất cả các giấy tờ cần thiết khác (ngoài giấy chứng nhận đăng ký doanh nghi??p) để có thể chính thức đi vào hoạt động. Đáng chú ý, con số trên đã giảm tương đối mạnh từ 27,2% năm 2007 xuống 9,8% năm 2014 nhưng đang có xu hướng gia tăng trong 5 năm trở lại đây. Tương tự, tỷ lệ doanh nghi??p phải chờ đợi trên 3 tháng mới có đủ giấy phép cần thiết đi vào hoạt động năm 2018 là 3%, sau khi giảm từ con số 6,8% năm 2007 xuống còn 1,92% năm 2014 cũng đang có dấu hiệu tăng trở lại.
Theo kết quả điều tra PCI 2018, m??c dù thủ tục đăng ký doanh nghi??p tại Việt Nam đã có nhiều cải cách khá ấn tượng, tuy nhiên, gánh nặng “hậu đăng ký doanh nghi??p” lại đang là một thách thức lớn với nhiều doanh nghi??p. Cụ thể, năm 2018 có 15,8% doanh nghi??p cho biết phải chờ hơn 1 tháng mới có đủ tất cả các giấy tờ cần thiết khác (ngoài giấy chứng nhận đăng ký doanh nghi??p) để có thể chính thức đi vào hoạt động. Đáng chú ý, con số trên đã giảm tương đối mạnh từ 27,2% năm 2007 xuống 9,8% năm 2014 nhưng đang có xu hướng gia tăng trong 5 năm trở lại đây. Tương tự, tỷ lệ doanh nghi??p phải chờ đợi trên 3 tháng mới có đủ giấy phép cần thiết đi vào hoạt động năm 2018 là 3%, sau khi giảm từ con số 6,8% năm 2007 xuống còn 1,92% năm 2014 cũng đang có dấu hiệu tăng trở lại.
Kết quả điều tra PCI 2018 cũng cho thấy, những loại giấy tờ chính mà các doanh nghi??p cần bao gồm: Giấy phép phòng cháy chữa cháy (63%), các loại giấy chứng nhận đủ điều kiện ngành nghề kinh doanh (48%); các loại giấy tờ chứng nhận đủ điều kiện ngành nghề kinh doanh (48%), các loại giấy chứng nhận phù hợp quy chuẩn kỹ thuật (33%), giấy phép quảng cáo (31%) và một số loại giấy phép khác (26%), nhưng tỷ lệ doanh nghi??p gặp khó khăn khi thực hiện thủ tục hành chính xin cấp các loại giấy phép trên khá cao. Cụ thể, có tới 34% doanh nghi??p cho biết gặp khó khăn khi xin các giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh ngành nghề kinh doanh có điều kiện; 30% doanh nghi??p phải mất thời gian chờ đợi để nhận được giấy chứng nhận về phòng cháy chữa cháy. Trong quá trình hoạt động, 29% doanh nghi??p gặp khó khăn khi xin cấp giấy chứng nhận phù hợp quy chuẩn kỹ thuật hoặc các loại giấy chứng nhận khác và 17% gặp khó khăn khi xin giấy phép quảng cáo.
Doanh nghi??p g???p khó trong tiếp cận thông tin
Việc tiếp cận thông tin của doanh nghi??p cũng là chỉ số ảnh hưởng tới môi trường kinh doanh tại Việt Nam. Hiện nay, việc minh bạch thông tin của doanh nghi??p vẫn chưa có nhiều cải thiện đáng kể. Theo báo cáo PCI 2018, với thang điểm từ 1 đến 5 (Không thể - Rất dễ), khả năng tiếp cận của doanh nghi??p với các tài liệu quy hoạch chỉ đạt 2,38 điểm theo điều tra năm 2018, chỉ đạt quanh mức của năm 2015 và 2016, và thấp hơn đáng kể mức 2,63 điểm của điều tra năm 2006.
Bên cạnh đó, báo cáo PCI cũng chỉ rõ, khả năng tiếp cận của doanh nghi??p với các tài liệu pháp lý có khá hơn, ở mức 3,01 điểm trong năm 2018, song cũng chưa có nhiều cải thiện đáng kể so với những năm đầu tiến hành điều tra. Vẫn có tới 69% doanh nghi??p cho biết “cần có mối quan hệ” để có được các tài liệu của tỉnh. Trong khi đó, con số này vào năm 2017 là 70%. Chính vì việc tiếp cận thông tin chưa thuận lợi, nên khả năng các doanh nghi??p dự đoán được việc thực hiện của địa phương đối với các quy định pháp luật của Trung ương rất hạn chế và khiến các doanh nghi??p bị động. Điều này cũng cản trở các kế hoạch mở rộng đầu tư và kinh doanh của doanh nghi??p.
Cần có trọng tâm trong cải cách thủ tục hành chính
Theo Báo cáo PCI 2018, những thủ tục hành chính mà doanh nghi??p phản ánh còn gặp nhiều phiền hà có thể là thông tin cần thiết trong quá trình cải cách hành chính của các cơ quan Nhà nước. Theo đó, lĩnh vực thủ tục hành chính mà doanh nghi??p phản ánh còn nhiều phiền hà nhất gồm: Thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai (30%); thuế (28%); bảo hiểm xã hội (25%); quản lý thị trường (16%); giao thông (15%) và xây dựng (14%).
Những lĩnh vực thủ tục hành chính doanh nghi??p gặp nhiều phiền hà
Trên thực tế, dù môi trường kinh doanh tại Việt Nam đã được cải thiện hơn rất nhiều, tuy nhiên, các doanh nghi??p dân doanh vẫn còn đang gặp nhiều khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Vì vậy, để tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho doanh nghi??p, các cơ quan nhà nước cần phải có những biện pháp chính sách hiệu quả và kịp thời, tăng cường công khai, minh bạch hơn nữa, nhằm nâng cao chất lượng lao động và các dịch vụ hỗ trợ doanh nghi??p, cũng như cải cách mạnh mẽ các thủ tục hành chính sau đăng ký doanh nghi??p, hướng tới một khu vực doanh nghi??p tư nhân Việt Nam hoạt động hiệu quả, phát triển mạnh mẽ và bền vững trong thời gian tới./.
Trên thực tế, dù môi trường kinh doanh tại Việt Nam đã được cải thiện hơn rất nhiều, tuy nhiên, các doanh nghi??p dân doanh vẫn còn đang gặp nhiều khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Vì vậy, để tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho doanh nghi??p, các cơ quan nhà nước cần phải có những biện pháp chính sách hiệu quả và kịp thời, tăng cường công khai, minh bạch hơn nữa, nhằm nâng cao chất lượng lao động và các dịch vụ hỗ trợ doanh nghi??p, cũng như cải cách mạnh mẽ các thủ tục hành chính sau đăng ký doanh nghi??p, hướng tới một khu vực doanh nghi??p tư nhân Việt Nam hoạt động hiệu quả, phát triển mạnh mẽ và bền vững trong thời gian tới./.
Thu Hường